حق الناس و احادیثی درباره ی آن
یک سری احادیف درباره ی حق الناس نیز وجود دارد.لایَحِلُّ لِأَحَدٍ أَنْ یَتَصرَّفَ فی مالِ غیرهِ اِلاّ بِاِذنِه. کسی حق ندارد در مال دیگری بدون اجازه او دخل و تصرف نماید. (بحار، ج 53، ص 183) 2ـ «مولی امیرالمؤمنین علیهالسلام»: أعظمُ الخطایا اِقتِطاعُ مالِ امرِیءٍ مُسلِمٍ بِغَیر حَقٍّ. عظیمترین گناهان، خوردنِ به ناحق و تجاوز به مال یک مسلمان است.
(تحفالعقول، ص 217) 3ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»: لَیسَ بِوَلِیٍّ لی مَن أَکَلَ مالَ مؤمنٍ حَراماً. هر کس مال مؤمنی را به ناحق بخورد پیرو من نیست. (وسائل، ج 12، ص 53) 4ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»: ما عُبِدَ اللهُ بِشیءٍ اَفضلَ مِن اداءِ حَقِّ المُؤمِنِ. هیچ عبادتی بالاتر از ادای حق مؤمن نیست.
(بحار، ج 74، ص 242) 5ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»: جَعَلَ اللهُ سُبحانَهُ حُقوقَ عِبادِهِ مُقَدَّمَهً لِحُقوقِهِ. خداوند سبحان حقوق بندگانش را مقدمه رسیدن به حقوق خود قرار داده است. (فهرست غرر، ص 77) 6ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»: لَو أَنَّ الناسَ أَدُّوا حُقوقَ اَموالِهِم لَکانوُا عایِشینَ بَخَیر.
مردم اگر حقوق و واجبات مالی خود را ادا میکردند مسلّماً همه از یک زندگی مطلوب و رضایتبخشی برخوردار میشدند. (وسائل، ج 6، ص 2) 7ـ «امام محمدباقر(علیهالسلام)»: اوَّلُ قطرهٍ مِنَ الشَّهیدِ کفّارَهٌ لِذُنوبِهِ اِلاّ الدَّین فَاِنَّ کفّارَتَه قَضاءُه. اوّلین قطره خون شهید کفاره گناهان او است مگر قرض و بدهکاری او که کفارهاش ادا کردن آن است
(بدهی و حقالناس شهید را وارثان باید ادا کنند). (وسائل، ج 13، ص 85) 8ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»: وصاحِبُهُم مُحتَبِسٌ علی بابِ الجَنّهِ بِثَلاثهِ دَراهِمٍ لفلانِ الیَهودی، وَ کانَ شَهیداً! یکی از افراد (فلان قبیله) که شهید شده به خاطر سه درهم که به فلان یهودی بدهکار بوده بر دَرِ بهشت زندانی گشته و به وی اجازه ورود میدهند!
(احتجاج طبرسی، ج 1، ص 333) 9ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»: الحَجَرُ الغَصبُ فی الدّارِ رَهنٌ عَلی خَرابِها! وجود یک آجر غصبی در بنای یک خانه، رهن بر ویرانی آن خانه خواهد بود! (نهجالبلاغه، کلمه 232) hr210ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»: أَعطِ الأَجیرَ اَجرَهُ قَبلَ أَن یَجِفَّ عَرقُهُ.
مزد کارگر را پیش از آنکه عرق بدنش خشک شود به او بپرداز. (شهابالاخبار، ص 327) 11ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»: مَن ظَلم اَجیراً أَجرَهُ احبَطَ اللهُ عَمَلهُ وَ حرَّمَ عَلیهِ ریحَ الجَنَّهِ. کسی که به اجیر و کارگر خود ستم کند و حق او را نپردازد خداوند اعمال نیکش را به کلی تباه و بوی بهشت را بر وی حرام خواهد نمود.(ثوابالاعمال، ص 645) 12ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»:
مَن اَکَلَ مِن مالِ اَخیهِ ظُلماً وَ لَم یَرُدَّهُ اِلَیهِ اَکَلَ جَذوَهً مِنَ النّارِ یَومَالِقیامَهِ. کسی که از مال برادر دینی خود به ناحق بخورد و آن را به صاحبش برنگرداند خوراک او در روز قیامت شعلههای آتش خواهد بود. (وسائل، ج 11، ص 642) 13ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیهالسلام)»: لایُعابُ المَرءُ بِتأخیرِحَقِّهِ اِنّما یُعابُ مَن اَخَذَ ما لَیسَ لَهُ. کسی که گرفتن حق و طلب خود را به تأخیر بیندازد مورد سرزنش واقع نمیشود، سرزنش متوجه آن کسی است
که چیزی که مال او نیست بدان تعّدی و تجاوز نماید. (نهجالبلاغه، کلمه 157) 14ـ «پیامبر گرامی اسلام صلیالله علیه و آله و سلم»: مَن أَخَذ أَرضاً بِغیرِ حَقٍّ کُلِّفَ أَنْ یَحمِلَ تُرابَها اِلی المَحشَرِ! هر کس به ناحق زمینی را تصرف کند (فردا) وادار میشود که خاک آن را تا محشر قیامت بر دوش خود بار نماید! (تهذیب، ج 7، ص 131 15ـ «امام جعفرصادق(علیهالسلام)»: لایُصلِحُ شِراءُ السَّرِقَهِ و الخِیانَهِ اذا عُرِفَت. کسی که مال سرقت و غصبی را شناخت دیگر حق خرید آن را ندارد. (تهذیب، ج 7، ص 131)